Aangesloten onthaalouders zijn lid van een Dienst voor Onthaalouders (DVO), die in de oude regelgeving over een erkenning van Kind & Gezin beschikte. De DVO’s selecteerden hun onthaalouders die ze vervolgens zelf begeleidden en opvolgden. Kathleen Ghelen en Gerda De Graef, beide inspecteur, vertellen wat er nu precies veranderd is.
‘Vroeger inspecteerden wij de DVO’s als erkenninghouders van Kind en Gezin, bij de aangesloten onthaalouders kwamen wij hoogst uitzonderlijk, bijvoorbeeld als er een klacht was ingediend. Maar sinds het nieuwe decreet Kinderopvang van 1 april 2014 is het uitgangspunt dat elke opvanglocatie een vergunning moet hebben, dus ook de opvanglocatie waar de aangesloten onthaalouder kinderen opvangt. De diensten hebben zelf geen vergunning meer, maar blijven de onthaalouders selecteren, ondersteunen en opvolgen in hun werkzaamheden.’Sinds juni 2015 inspectiebezoeken
‘Zorginspectie moet nagaan of de opvanglocaties voldoen aan de vergunningsvoorwaarden. Het principe is dat we onaangekondigd op bezoek komen. In Vlaanderen zijn er in totaal ongeveer 8.300 locaties voor dagopvang van baby’s en peuters, waarvan een 5.300-tal aangesloten onthaalouders. Omdat de inspecties van ons Team Kinderopvang voor hen een totaal nieuw gegeven waren, hebben we het geleidelijk en voorzichtig aangepakt. We zijn pas in juni 2015 gestart met inspectiebezoeken. De periode tussen het nieuwe decreet en juni 2015 hebben we benut om ons grondig voor te bereiden en overleg te organiseren met Kind & Gezin, koepelorganisaties en de grote organiserende besturen. Eind 2014 hebben we een aantal proefinspecties gedaan bij DVO’s en onthaalouders om de uitgewerkte methodiek uit te proberen. Na de proefinspecties hebben we een bevraging gedaan en op basis van de bevindingen hebben we onze methodiek waar mogelijk nog verfijnd.’‘Nadat we in juni 2015 de eerste effectieve inspecties hebben uitgevoerd, zijn we in het najaar van 2015, op vraag van de koepelorganisaties en grote organiserende besturen, gestart met onze infoavonden. Samen met de koepels en organiserende besturen hebben we deelgenomen aan negen avonden over heel Vlaanderen. We hebben via deze informatieavonden ongeveer 1200 onthaalouders en medewerkers van diensten bereikt. Naast uitleg over wie wij zijn als Zorginspectie en wat we doen, hebben we de aanwezigen ook duidelijk gemaakt wat ze van een inspectiebezoek kunnen verwachten. Natuurlijk maakten we ook tijd vrij om op hun vragen te antwoorden. We drukten hen op het hart dat ze geen schrik moeten hebben en dat we al jarenlang inspecties doen bij zelfstandige onthaalgezinnen die met een attest van toezicht van Kind & Gezin werken. We kennen dus de context en houden rekening met de omstandigheden van het moment. Voorts gaven we hen tips om zich voor te bereiden op een inspectie. Tot slot kwam ook het inspectieverslag aan bod en de mogelijkheden om daarop te reageren.’
‘Bij aanvang van het bezoek benadrukken we dat de onthaalouder tijdens ons bezoek voorrang moet geven aan de kinderen en het werk gewoon kan verder zetten. We gaan in dialoog met de ouders om te zien wanneer het hen het beste uitkomt om bijvoorbeeld de bedjes of de aanwezigheidslijst te gaan bekijken. Op basis van de vragen die leefden bij de onthaalouders maken we een FAQ (Frequently Asked Questions) op die binnenkort op de website komt.’
‘Bij de inspecties stellen we vast dat het voortraject echt wel geholpen heeft om de drempel te verlagen bij de aangesloten onthaalouders. Negen op de tien onthaalouders gaven op het einde van het bezoek aan dat het al bij al goed meegevallen was.’
‘Er zijn nu 5.300 opvanglocaties bijgekomen voor ons team van bijna dertig inspecteurs. De vaststellingen zijn tot hier toe globaal gezien positief, afgezien van een paar uitzonderingen. Kind & Gezin volgt die uitzonderingen van nabij op en kan ons vragen om ter plaatse na te gaan of de situatie ondertussen is bijgestuurd. Onze bevoegdheid is dus om de regelgeving op te volgen en in dat verband vaststellingen te doen, maar het is Kind & Gezin dat bekijkt of er zich maatregelen opdringen. Wij kunnen in verontrustende situaties wel een advies tot opstart van handhaving geven aan Kind & Gezin, maar de bijsturing en eventuele intrekking van de vergunning is de bevoegdheid van Kind & Gezin.'
