ADVIES AAN MAGISTRATEN

Over het algemeen is er een dalende tendens vast te stellen voor wat de enquêteringsopdrachten betreft. Nochtans is de enquête-opdracht een instrument voor een rechter om de juiste straf op te leggen en op die manier de kans te verhogen dat de straf tot een goed einde wordt gebracht.
De enquêtes/beknopte voorlichtingsrapporten met het oog op een autonome werkstraf kennen sinds 2013 een licht dalende trend. In 2018 was er daarentegen een lichte stijging die zich keert in 2019. Het aantal mandaten behaalt in 2019 het laagste cijfer in de afgelopen 10 jaar.

Ook in het kader van probatie is er een dalende trend bij de maatschappelijke enquêtes en beknopte voorlichtingsrapporten. Sinds 2014 bestaat wel de mogelijkheid om een meervoudige enquête aan te vragen zodat zowel de mogelijkheid tot het uitvoeren van een werkstraf als de mogelijkheid tot het opleggen van een probatiemaatregel wordt onderzocht. In het kader van de autonome probatiestraf (sinds 1 mei 2016) is het wettelijk niet mogelijk om vooraf een enquête te vragen, maar zal de justitieassistent bij aanvang van de begeleiding tot een voorstel van concrete voorwaarden komen en deze voorleggen aan de opdrachtgever.

In 2015 daalde het aantal maatschappelijke enquêtes in het kader van de Vrijheid Onder Voorwaarden tot 45 aanvragen op jaarbasis. Dit blijft zo voor 2016 en 2017. Na een lichte stijging in 2018, daalt het aantal enquêtes in 2019 nog verder tot 34 aanvragen. Het strikte tijdskader (procedure voorlopige hechtenis) waarbinnen beslissingen dienen genomen te worden door de magistratuur, lijkt moeilijk verenigbaar te zijn met de uitvoering van een maatschappelijke enquête.

Er is de laatste jaren een significante daling in het aantal aanvragen van enquêtes ter voorbereiding van een Invrijheidstelling Op Proef (bescherming maatschappij). Dit heeft te maken met de gewijzigde wetgeving inzake de internering die in werking trad in 2016. Deze wet beperkte het toepassingsgebied van de internering, waardoor het aantal interneringen sterk terugloopt, en dus ook de enquêtes. Sinds 2017 blijft het aantal aangevraagde enquêtes stabiel.